Soms moeten we wat explicieter zijn met onze goede bedoelingen...

We vloeken op eWZCfin, we doen een tiende poging om de impact van de besparing op het derde luik in te schatten, de begroting moet nu eens eindelijk helemaal afgerond geraken, we blussen vele brandjes,...  
En daarnaast willen we als directeur warme zorg in huis.
We verwachten veel 'What Matters To You', we hopen op veel 'mangomomenten', op 'kleine goedheid', of spontane uitingen van vriendelijkheid en opmerkzaamheid naar de bewoners toe.

"Op zich krijgen de bewoners wel goede zorgen, maar ik mis die oprechte warmte naar de bewoners toe. Ik heb al meermaals de visie verteld. Toch is die 'warme menselijkheid' nog geen cultuur in huis," aldus een directeur vorige week.

In sommige woonzorgcentra komen 'mangomomenten' heel frequent voor, in andere wzc zijn ze niet alledaags, en soms zelfs zien we onoprechte vriendelijkheid: bv. ongemeende excuses, vriendelijkheid naar de bewoners in opdracht van de leidinggevenden,...
Eén ding is zeker: een cultuur van warme zorg creëer je niet van vandaag op morgen, en niet tussen de soep en de patatten.

Is een cultuur van warme zorg nog niet helemaal zoals gehoopt, dan is het wellicht zinvol om volgende aspecten in uw WZC grondig onder de loep te nemen (en het laatste punt is m.i. een punt dat vaak onderschat wordt!):

1. Kleine grootse momenten van zorg vragen van de zorgverlener dat hij/zij meer ziet dan enkel de bewoner alleen én aanvoelt waar de bewoner nood aan heeft.
   "De bewoner staat centraal." Dat lezen we in nagenoeg elke visietekst van elk woonzorgcentrum. Terecht natuurlijk. Maar staat in de visie ook de mens achter de bewoner centraal? Natuurlijk moeten we medewerkers bewust maken van het belang en de impact van die warme zorg. We sensibiliseren medewerkers om naast de vraag "wat kan ik voor je doen?" eveneens de vraag te stellen "wat kan ik voor je betekenen?" of "wie kan ik voor je zijn?".
   
   Maar sensibilisering alleen volstaat niet.
    
2. Zorgen we ervoor dat medewerkers doordrongen zijn van de visie en waarden van de organisatie? Inspireren wij als directeur de medewerkers? Wie kan inspireren, bezorgt mensen een (gemeenschappelijk) doel of een gevoel van samenhorigheid dat weinig te maken heeft met een externe incentive of een extern voordeel (vb. appreciatie) dat er te behalen valt. Inspirerende leiders weten een gevolg van mensen op de been te brengen die niet handelen omdat er macht over hen wordt uitgeoefend of omdat er van hen iets wordt gevraagd, maar omdat ze geïnspireerd zijn en dit ook persoonlijk, intrinsiek, zelf zo willen.
    
3. "Mango's, zoals appels, vallen niet ver van de boom", aldus Herman Daems in het boek 'Mangomoment' van Kris Vanhaecht (een fijn kerstgeschenk trouwens, dat boek, voor uzelf of voor de leidinggevenden in uw organisatie...). "Mango's groeien niet overal. Ze komen alleen voor in tropische en subtropische gebieden, waar het klimaat geschikt is voor hun ontwikkeling." Zo is dat ook voor 'mangomomenten' en momenten van oprechte warme zorg. Deze zijn afhankelijk van het organisatieklimaat. Wordt oprecht aandacht besteed aan het welzijn van de medewerkers? En in welke mate is de zorg zodanig georganiseerd dat er ruimte en aanmoediging is voor 'mangomomenten', voor warme zorg? Dragen de leidinggevenden en de organisatie positief bij?
    
4. Woonzorgcentra waarin medewerkers bekommerd zijn om de bewoners, hebben directeurs die bekommerd zijn om het welzijn van de medewerkers. Het omgekeerde geldt echter niet altijd. In die wzc waar de directeur echt wel bekommerd is om het welzijn van de medewerkers, is die warme zorg niet altijd voelbaar. Als alle drie de bovenstaande condities in orde zijn, wat ontbreekt dan nog?
   
   Geven wij als directeur of verantwoordelijke het goede voorbeeld? Niet alleen naar de bewoners en familieleden toe, maar ook naar de medewerkers? Als we in huis rondlopen, dan zijn we toch vaak verrast, onder de indruk, soms zelfs ontroerd door de inzet van de medewerkers. Weten zij dat ons dit raakt? Hoe vaak zeggen we dit? Zetten we dit in het dagboek? Maken we een personeelsnota waarin die waardering die wij voor hen voelen ook geëxpliciteerd wordt? Of zijn dit de eerste dingen die we vergeten of laten varen omwille van tijdsgebrek?
   Niet alleen bewoners, maar ook medewerkers zijn mensen die graag gezien en gehoord worden en baat hebben bij betekenisvolle contacten en oprechte gebaren van empathie.
   En nee, elke maand een fruitschaal bestellen voor de medewerkers, is niet voldoende...
   
   Zelden zie ik een directeur die het niet goed bedoelt met de medewerkers. Toch VOELEN de medewerkers niet altijd dat de directeur of dagelijks verantwoordelijke het goed bedoelt. Ze zien het niet, ze horen het niet, ze merken het niet op. We gaan er maar al te vaak van uit dat onze intenties duidelijk zijn. Vergeet niet dat vele medewerkers slechte ervaringen hebben met 'bazen' en er soms per definitie van uitgaan dat directeurs het nu eenmaal niet goed bedoelen. Het tegendeel moet soms echt worden bewezen. Medewerkers hebben er niet altijd een zesde zintuig voor. Soms moeten we wat explicieter zijn met onze goede bedoelingen!! Als wij zelf als directeur de medewerkers veel mangomomenten bezorgen, oprecht de vraag stellen 'what matters to you' en onze oprechte zorg voor hen ook tonen, dan is de kans groot dat zij hetzelfde gaan doen naar de bewoners toe.

22 december 2019